Zijn eerste werkdag bij Land van Horne, op 4 juli 2022, zal hij nooit meer vergeten. Tijdens zijn kennismakingsronde op de revalidatieafdeling van zorgcentrum Martinus maakten twee cliënten de geestelijk verzorger deelgenoot van hun euthanasiewens. “Een mevrouw vertelde me dat ze bang was dat ze nooit meer thuis zou komen. Ze wilde zichzelf niet verliezen, de regie in eigen hand houden. Anders hoefde het voor haar niet meer.”
elke dag jezelf zijn
In de gesprekken die volgden gaf Ben deze vrouw de ruimte om haar angst een plek te geven. Door haar gevoel te bespreken met haar familie en het zorgteam kwam zij zelf tot het inzicht dat er nog genoeg moois overbleef om voor te leven. “We hebben haar op het hart gedrukt dat we goed voor haar gingen zorgen en haar gingen helpen om haar leven weer op te bouwen. Ook bij ons kun je gewoon elke dag jezelf zijn en blijven, zo heb ik haar verzekerd. Deze mevrouw woont nu in een zorgwoning en is gelukkig.”
‘elke dag jezelf zijn.’ Ben van der Meulen heeft ervaren dat het geen lege woorden zijn op de website van Land van Horne. Zijn besluit om te solliciteren, bleek een schot in de roos. Bijna twee jaar werkt hij nu in de zorgcentra Martinus in Weert en St. Joseph in Nederweert. Op verzoek van de arts of verpleegkundige, maar ook op eigen initiatief gaat hij in gesprek met cliënten op de afdelingen Psychogeriatrie (PG), Revalidatie en Huntington.
Diepere lagen
Ben is geestelijk verzorger omdat hij mensen recht wil doen. Mensen die ziek en kwetsbaar zijn en vaak worstelen met het verlies van zelfstandigheid probeert hij in hun kracht te zetten. Dat doet hij door goed te observeren en met hart en ziel te luisteren. Zonder oordeel. “Heel veel vragen en gedachten die tijdens een gesprek bij me opkomen, schuif ik aan de kant omdat ze de persoon geen recht doen. Veel mensen voelen zich onvoldoende gehoord in hun kwetsbaarheid. Ik wil weten hoe het werkelijk met iemand gaat. Wie ben jij? Hoe zag je leven eruit? Gaandeweg verkennen we diepere lagen. Wat voel je? En wat blijft er over als je er niet bent, oftewel: wat is de zin geweest van jouw leven? De kerken mogen dan niet meer vol zitten, de mens is door en door religieus. We willen allemaal dat ons leven waarde en betekenis heeft.”
Mensen begrijpen
Hij groeide op in Utrecht, als middelste telg in een christelijk gereformeerd gezin van vijf kinderen. De jonge Ben ging sterrenkunde studeren, maar ontdekte al snel dat dit niet zijn bestemming was. Familie en vrienden zetten hem op het spoor van de theologie. “Ik was een wijsneus, ging altijd de discussie aan. Wilde de waarheid achterhalen, mensen begrijpen”, vertelt Ben die tot op de dag van vandaag predikant is in een kleine, protestantse kerk.
Al twintig jaar begeleidt hij mensen in hun zoektocht naar de zin van hun bestaan. Op verschillende plekken, in de zorg, het onderwijs en zelfs in de gevangenis. Een omgeving die volledig in het teken staat van schuld en boete. “Als geestelijk verzorger hoefde ik daar niet aan mee te doen. Ik had maar één taak: er zijn. Luisteren naar de mens achter de gedetineerde. Niet alleen de samenleving is hen kwijtgeraakt, zij zijn ook zichzelf verloren en willen net als ieder ander zichzelf leren begrijpen.”
Heilige grond
Ben noemt zichzelf een rasoptimist. Hoe uitzichtloos de situatie ook lijkt, er is altijd hoop en die benoemt hij ook in zijn gesprekken. “Ik herinner me een jongen die heel veel ellende had meegemaakt. Hij was misbruikt en had geprobeerd om uit het leven te stappen. De jongen had nog maar één doel: hij wilde het aan zijn moeder vertellen die hem volledig was kwijtgeraakt. Omdat hij het in z’n eentje niet durfde, heb ik hem geholpen. Ik was erbij toen hij voor zijn moeder stond en zag hoe zij elkaar weer vonden. Zoiets vergeet je nooit meer.”
Werken bij Land van Horne voelt voor hem als een voorrecht. “Ik ben op Heilige grond als ik met een cliënt in gesprek ben. Zo voelt dat echt voor mij. Het is prachtig om een stukje mee te mogen lopen op iemands levenspad en het christendom in de praktijk te brengen. Jezus zei: ‘Wat ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie voor de mensen doen’. De aandacht die ik zelf wil geven, zie ik ook terug bij mijn collega’s. We zijn een geweldig team dat alles aan de kant zet om de bewoners zoveel mogelijk het leven te laten leiden dat ze gewend zijn. Het zijn vaak de kleine dingen die het verschil maken. Een liefdevol woord. Een troostende arm. Laatst stond ik aan het sterfbed van een cliënt en hoorde ik de verzorgende tegen de familie zeggen: ‘Kom er maar bij zitten. Pak de hand van je moeder maar vast en vertel maar gewoon wat je vandaag gedaan hebt.’ Prachtig, dan heb je het begrepen. Dan doe je recht aan mensen.”
Tekst: Bas Poell
Foto's: Marieke Zentjens
