Steeds meer tandartsen met Roemeense diploma's komen naar ons land, maar vermoedens van fraude: "Universiteiten zijn corrupt" (2024)

"De fraude kwam enkele jaren geleden bij toeval aan het licht, toen een arts van buiten de Europese Unie bij ons aanklopte om zich in te schrijven als lokale tandarts." Aan het woord is Dr. Mihaela Cuţui, een ervaren tandarts uit Timisoara, een stad in het Westen van Roemenië. De man waarover ze spreekt, is een zekere Dr. Adi Ammar.

Cuţui is in 2018 vicevoorzitter van de lokale tandartsenvereniging wanneer Ammar zich bij hen aanmeldt. Hij heeft een taalcertificaat bij om te bewijzen dat hij de Roemeense taal machtig is. Dat is een van de voorwaarden om zich in te kunnen schrijven als tandarts.

Bekijk: Terzake trok naar Roemenië en sprak er met klokkenluidster Mihaela Cutui

Maar bij de tandartsenvereniging merken ze al snel dat de man, die een tolk bij zich heeft, in realiteit geen woord Roemeens kan. Wanneer ze hem daarmee confronteren reageert Ammar gepikeerd: "Waarom kan in Timisoara niet wat in Boekarest wél kan?" Hij wordt wandelen gestuurd, maar kort nadien merkt Cuţui dat hij bij de nationale tandartsenvereniging in Boekarest wél geregistreerd is met het valse taalcertificaat.

Cuţui en haar collega's trekken aan de alarmbel en gaan op onderzoek uit. Ze stellen vast dat het valse certificaat van Ammar ondertekend is door prominenten van de nationale tandartsenvereniging. "Bovendien hoorden we van collega's in Boekarest dat buitenlandse burgers, die de taal niet kennen, voor 2.000 euro zo'n taalcertificaat konden krijgen", zegt Cutui.

Cuţui vermoedt dat Ammar Roemenië wilde gebruiken als springplank om later aan de slag te gaan in andere EU-landen.Wie in een EU-land ingeschreven staat en werkt als tandarts mag dat immers ook in andere landen doen.

Hetzelfde geldt voor wie een tandartsenopleiding voltooit in een EU-land. Ook op dat vlak blijkt Roemenië een springplank. Want de voorbije jaren worden Roemeense tandartsendiploma's massaal afgeleverd. Daarbij zijn er opvallend veel studenten van buiten de EU.

"In Roemenië is er geen beperking op het aantal studenten tandheelkunde", legt Cuţui uit. "Universiteiten en private instellingen worden betaald per student en op basis van de kwaliteit van hun opleiding." Bovendien voerde de Roemeense overheid de voorbije jaren een actief beleid om buitenlandse studenten aan te trekken.

En dus studeren er jaarlijks veel te veel tandartsen af: jaarlijks een kleine 1.000 meer dan nodig. Het gevolg is dat Roemenië, een land met ongeveer dubbel zoveel inwoners als België, maar liefst 4keer zoveel tandartsen telt als ons land. "Zo'n 20 à 30 procent van de pas afgestudeerde tandartsen verlaat daarom na het behalen van het diploma Roemenië om aan de slag te gaan ineen ander EU-land", ziet Cuţui.

Zo komen ze onder meer in België terecht. En dat is te zien in de cijfers. Vorig jaar had bijna 1 op de 6 tandartsen die zich registreerden bij het RIZIV, een Roemeens diploma. Nog opvallender: daarbij meer Tunesiërs dan Roemenen zelf. Maar liefst 1 op de 10 nieuwe tandartsen in ons land had in 2023 de Tunesische nationaliteit.

"Ik wil niet dat mijn land gebruikt wordt als springplank voor niet-Europese tandartsen, want onze tandartsenvereniging en universiteiten zijn corrupt. Ze zijn enkel uit op geld", zegt Cuţui. De voorbije jaren trok ze als klokkenluidster naar pers, politiek en gerecht.

Het verhaal van Ammar is volgens haar slechts het topje van de ijsberg. Zo rijzen er heel wat vragen rond de kwaliteit van de diploma's die veel niet-EU-burgers behalen. Het zijn verhalen die VRT NWS ook te horen kreeg via contacten bij andere Roemeense universiteiten, maar bewijzen zijn er voorlopig niet.

Vorig jaar nam minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) alvast contact op met zijn Roemeense collega, toen de Belgische tandartsenverenigingen hun bezorgdheid uitten over de kwaliteit van de Roemeense diploma's.

Die verhalen doken ook op in de Roemeense pers. Volgens Cuţui reageerde de Roemeense minister van Volksgezondheid daar echter laconiek op. Ze heeft dan ook weinig hoop."De Roemeense autoriteiten willen dit niet onderzoeken", meent ze. "Want het gaat om veel geld en invloedrijke figuren."

"Ons land is bijzonder aantrekkelijk voor buitenlandse tandartsen door de grote artsentekorten in ons land", ziet ook Marco Tudts, tandarts in Lier. Hij werkt zelf in België en Nederland, en begeleidt in zijn eigen praktijk regelmatig buitenlandse stagiairs.

"Enerzijds heb je een grote vraag naar tandheelkundige zorg in ons land, anderzijds heb je onze goede sociale zekerheid. Dat spreekt buitenlandse tandartsen aan die snel veel geld willen verdienen."

Een goede controle op de kwaliteit van tandartsen uit het buitenland is dan ook noodzakelijk, meent Tudts. Alleen is die volgens hem vandaag beperkt. Wie vandaag met een EU-diploma aankomt in ons land, moet immers enkel een stage doorlopen om zich te kunnen laten registreren bij het RIZIV.

"Daarbij hangt het doorgaans af van het eindverslag van de stagemeester of iemand zijn erkenning krijgt of niet. Je moet dan hopen dat die stagemeester te goeder trouw is", aldus Tudts.

Bovendien is er nóg een reden tot bezorgdheid. Niet alle buitenlandse tandartsen blijken immers een erkenning bij het RIZIV aan te vragen.

Uit cijfers die Kamerlid Frieda Gijbels (N-VA) opvroeg bij minister Vandenbroucke, blijkt dat 1 op de 4 tandartsen die de voorbije 5 jaar toelating kreeg om het beroep van tandarts uit te oefenen in ons land, geen RIZIV-nummer aanvroeg. Dat is nochtans nodig om behandelingen te kunnen aanrekenen die vervolgens (gedeeltelijk) worden terugbetaald.

"Een groot deel zijn tandartsen met een Franse (114) en Nederlandse (44) nationaliteit", ziet Gijbels. "Vermoedelijk zijn dat tandartsen die wel bij ons hebben gestudeerd, maar die na hun studies teruggekeerd zijn naar Frankrijk of Nederland."

"Maar er zitten ook heel wat Roemenen (52), Portugezen (42), Spanjaarden (38) en Tunesiërs (31) bij, wat toch moeilijker te verklaren valt. Het lijkt me sterk dat zij enkel niet-terugbetaalde behandelingen uitvoeren."

De cijfers roepen volgens Gijbels heel wat vragen op. "Werken deze tandartsen hier inderdaad, maar blijven ze onder de radar, bijvoorbeeld door op conto van iemand anders te werken? Of werken ze hier helemaal niet? Maar waarom vragen ze dan wel toelating om het beroep van tandarts te mogen uitoefenen in ons land? Ditmoet verder onderzocht worden."